Vanille olie, alcohol (Vanilla planifolia, Vanilla fragrans)
synoniem: Bourbon Vanilla (uit Madagascar en La Réunion)
Eigenschappen
– aroma is als vanille: zwaar, warm, zoet
– kleur: lichtgeel
– consistentie: dun tot medium
– extractie: alcohol extractie
Toepassingen
Algemeen:
Vanille – olie wordt in aromatherapie vrijwel uitsluitend gebruikt bij
geestelijke onevenwichtigheid: hij versterkt gevoelens van warmte, rust
en welbehagen.
In aromatherapie vervult Vanille olie (alcohol) een ondersteunende rol in de volgende situaties:
geest en zenuwstelsel
geeft een gevoel van veiligheid, welbehagen en zelfwaardering:
– gebruik onder anderen bij onrust, stress, irritaties en onzekerheid
sexualiteit
stimuleert de sexuele energie
– gebruik bij impotentie en frigiditeit, veroorzaakt onder anderen door
te weinig energie, gebrek aan zelfvertrouwen, angst voor intimiteit, en
emotionele verstarring
Dosering en Applicatie
– het aroma van vanilla is overheersend: gebruik in heel kleine hoeveelheden
Contra-indicatie en waarschuwing
– vermijd tijdens zwangerschap (vermoedens bestaan dat vanille de productie van estrogen stimuleert)
– verder geen contra-indicaties bekend
Diversen
– vanille olie is goed te combineren met aromatische olie van o.a. kamille, lavendel, neroli, sandelhout, sinaasappel, vetivert
vanille is vooral bekend als ‘geur- en smaakmaker’: verweg het grootste percentage vanille op de wereldmarkt wordt gebruikt in
a) levensmiddelen industrie: desserts, ijs, gebak, chocolades, snoepgoed, likeuren, soft drinks, etc.
b) cosmetica industrie: huid- en haarverzorgingsprodukten
c) parfum industrie: met name orientaalse parfums
d) farmaceutische industrie
e) potpourris, kandelaars, etc.
De vanilleplant behoort tot de familie van Orchidaceae (orchideeën).
Het is een wingerd-achtige plant waarvan meer dan 100 verschillende
soorten bekend zijn. De ‘Vanilla planifolia’ komt oorspronkelijk uit
Centraal Amerika (Mexico, Guatemala). De toenaam ‘planifolia’ geeft aan
dat de peulvruchten plat en langwerpig zijn. Het is de belangrijkste
bron van aromatische vanille. In het Pre-Columbiaanse tijdperk werd
vanille door de inheemse bevolking, Maya en Azteken, gebruikt om een
speciale drank te bereiden: chacauhaa of chocol haa (Maya) en cacahuatl
(Azteken). De Conquistadores namen dit gebruik over en hebben vervolgens
de plant mee teruggenomen naar Europa (16de eeuw).
Bevruchting en natuurlijke voortplanting vinden plaats door middel van
een bepaalde soort kolibrie die alleen voorkomt in het oorspronkelijke
groeigebied van Vanilla planifolia. Commerciele cultivering op plantages
begon pas in de 19de eeuw, nadat op het eiland Bourbon (tegenwoordig
‘La Réunion’, een eiland in de Indische Oceaan) een methode voor
kunstmatige bevruchting werd ontdekt. Bevruchting is noodzakelijk opdat
de plant peulen kan produceren. Deze peulen hebben ongeveer 8 tot 9
maanden nodig om rijp te worden. Vlak voordat ze volledig rijp zijn,
worden ze afgeplukt. Het proces van cureren dat hierop volgt is
langdurig en arbeidsintensief. Gedurende enkele maanden worden ze ‘s
ochtends buiten in de zon gelegd, waarna ze ‘s avonds weer naar binnen
worden gebracht. Dit brengt een fermentatie proces op gang waarbij de
eigenlijke vanille vrijkomt en kristallen vormt op de buitenkant van de
peulschillen. Dit proces kan beinvloed worden door toepassing van andere
technieken, bijvoorbeeld ‘blancheren’ (Réunion) en stomen (Mexico).
Vanille wordt tegenwoordig verbouwd op Madagascar, La Réunion, de
Seychellen, de West-Indische eilanden, Polynesie (Tahiti) en Indonesie
(Java, Nieuw Guinea), etc.
De West-Indische vanille olie wordt gewonnen uit de peulen van de
Vanilla pompona. De Tahiti Vanille (Vanilla tahitensis) is
waarschijnlijk een kruising tussen Vanilla planifolia en Vanilla
odorata, beiden uit Centraal Amerika en door de Fransen of Spanjaarden
naar de Polynesische eilanden gebracht. Ze (de West-Indische en Tahiti
Vanille) worden soms als inferieur beschouwd aan de olie van Vanilla
planifolia, maar dit is niet terecht. Hun aroma is net anders: het aroma
van Tahiti vanille, bijvoorbeeld, is bloemiger.
Echte, pure vanille is heel duur. Er is dan ook naarstig gezocht naar
synthetische vervangers van vanilline, het belangrijkste bestanddeel van
natuurlijke vanille. In 1876 werd de eerste synthetische vanilline
samengesteld (Reimer en Tiemann). Goedkopere producten waarvan het
etiket zegt dat er vanilline in zit, bevatten in werkelijkheid
synthetische vanilline. Vanille aromatische produkten zoals olie,
absolue, extract en tinctuur worden vaak versneden met synthetische
vanilline. Ook komt het voor dat peulen van geringe kwaliteit met
synthetische vanilline worden behandeld. Een extract van Tonka bonen
wordt ook wel gebruikt om vanille produkten mee aan te lengen.
copyright: Airdancer CV.
tekst en beschrijving samengesteld door Luc Verheijden in samenwerking met het team van Airdancer.
