Reportage Spiritualiteit (trouw, 21 Januari)

Met tarotkaarten ontdekken wie je bent, ‘Oeh, de hogepriesteres!’

Met tarotkaarten proberen mensen de toekomst te voorspellen en inzichten te krijgen. De populariteit ervan neemt toe. In Nederland worden zeker honderd cursussen gegeven om het te leren. ‘Oh nee toch, de dood en de toren, ook nog eens naast elkaar.’Alexandra van Ditmars21 januari 2020, 10:32

Op een woensdagavond zijn tien vrouwen en twee mannen samengekomen in Amsterdam voor een cursus tarotkaarten leggen. “Deze week oefenen we het Keltisch kruis, een van de populairste leggingen”, zegt docent Monique van de Raapkamp (56). Ze deelt een kopietje uit met een voorbeeld ervan. De eerste zes kaarten vormen een kruis, de overige vier een staf.

Tarot is een kaartspel dat gebruikt wordt voor kaartleggen. Tarotisten geloven dat de kaarten de toekomst kunnen voorspellen, gedachten en emoties uit je onderbewuste tonen en inzicht geven in bijvoorbeeld de liefde.

Er zijn allerlei leggingen. Zoals probleemleggingen, relatieleggingen en keuzeleggingen. In een legging symboliseert de positie van elke kaart iets, bijvoorbeeld je verlangens, je innerlijke zelf of de nabije toekomst.

‘Toeval bestaat niet’

Amber Zimmerman (28), basisschooldocent, heeft er zin in vandaag. Voor de cursus had ze nog nooit eerder tarot gedaan. “Ik had wel al veel engelenkaarten gelegd.” Toen ze een tarot­spel dat ze eens voor haar verjaardag kreeg weer tegenkwam, heeft ze aan de kaarten gevraagd of ze ermee mocht werken. “Ik trok de kaart pentagrammen tien”, zegt ze. “Dat interpreteerde ik als een ja.” Het idee dat die kaart willekeurig is, vindt ze onzin. “Toeval bestaat niet.”

Cursist Jip Kroon (41), in paars zijden shirtje en leren rokje, sluit zich daarbij aan. “Ik geloof dat alles energie is. De energie van de kaart is wat jij in je energieveld hebt, die trek je aan.” Ze denkt dat tarot haar helpt om in contact te komen met haar energie en emoties van dat moment. Kroon: “Vaak trek ik een tijdje steeds dezelfde kaarten. En de periode erna komen andere telkens weer naar boven, heel wonderlijk.”

Klanten vragen docent Van de Raapkamp vaak om leggingen over de toekomst en de liefde. Maar als ze voor zichzelf legt, gebruikt ze de kaarten voor haar persoonlijke ontwikkeling. “Zo leg ik elke volle maan kaarten met de vraag: welk thema is nu belangrijk voor mijn ontwikkeling?” Antwoorden kunnen zijn: beter naar je intuïtie luisteren, of niet te veel piekeren.

Ook Zimmerman gebruikt de kaarten voor haar ontwikkeling. “De kaarten helpen mij te ontdekken wie ik werkelijk ben. Ze geven bijvoorbeeld inzicht in goede eigenschappen of uitdagingen.”

Iedereen kan tarot leggen. “Maar het is wel handig, als je erin gelooft”, zegt Van de Raapkamp. Vroeger was ze op zoek naar bewijs voor tarot. “Maar dat is er niet. Als iemand er nu niet in gelooft, denk ik aan een uitspraak van Roald Dahl: ‘Those who don’t believe in magic, will never find it’.”

Concreet zijn tarotvoorspellingen niet. Van de Raapkamp: “Dus niet: volgende week ontmoet je een dark tall stranger. Maar wel: er komt een gebeurtenis aan die je uit je evenwicht brengt, en op deze manier kun je er het beste mee omgaan.”

Voor het thema gezondheid legt Van de Raapkamp niet, dat kan gevaarlijke situaties opleveren. “Wat als iemand niet naar de dokter gaat, omdat de kaarten geruststellend zijn?”, zegt ze. Misschien zijn de kaarten wel geruststellend, omdat alles goed komt, licht ze toe, mits je naar de dokter gaat. Dat zeggen de kaarten er niet bij. Kroons valkuil is te veel leggen. “Het is verleidelijk om voor elke vraag waar ik mee zit, mijn kaarten te pakken. Terwijl ik niet moet proberen mijn leven ermee te controleren”, zegt ze.

‘Heksen zoals ik zijn vaak bezig met een vorm van divinatie’

De cursus wordt gegeven in cultureel centrum Griffioen, waar allerhande cursussen worden gegeven. Er zijn nog tal van andere tarotcursussen in Nederland; wie even googelt, vindt er al snel ruim honderd. Sommige duren een dag, andere meerdere weken, zoals deze. Prijzen verschillen, een cursus van zes lessen kost vaak rond de 150 euro.

Van de Raapkamp geeft al 22 jaar cursus; op internet staat ze bekend als The tarot teacher. Ze doet het naast haar baan als HR-manager. Toen ze begon waren de cursussen erg populair, daarna zakte dat wat in, en nu zitten de cursussen weer vol. Vooral vrouwen schrijven zich in voor de cursus, maar leeftijd en achtergrond varieert. Van de Raapkamp: “Heksen, zoals ik, zijn vaak bezig met een vorm van divinatie (inzicht in de toekomst, red.). Maar er komen ook studenten die eens iets nieuws willen proberen.”

YouTube speelt een rol bij de bekendheid van tarot; er zijn online miljoenen filmpjes van leggingen te vinden. Veel tarotisten doen elke maand achter hun webcam een legging voor elk sterrenbeeld. De meeste van de jongere cursisten kijken regelmatig naar de filmpjes.

‘Oeh, de hogepriesteres!’

Er worden groepjes gemaakt en iedereen schudt zijn kaarten. De kaarten worden gelegd, met de achterkant naar boven. Sommigen pakken de bovenste kaarten na het schudden, anderen kiezen op gevoel de kaarten een voor een blind uit. Daarna worden de kaarten omgedraaid. “Oeh, de hogepriesteres!”, klinkt het, evenals “Nee toch, de dood en de toren, ook nog eens naast elkaar”, en “Wat betekende zwaarden zes ook al weer?” Er worden boekjes gepakt om de betekenis van de kaarten op te zoeken.

Op de kaarten zijn afbeeldingen te zien met symbolen uit de christelijke mystiek, kabbala, astrologie en Griekse mythologie. Waar een standaard kaartspel op te delen valt in klaveren, harten, schoppen en ruiten, is bij tarot sprake van staven, bekers, zwaarden en pentagrammen.

Kroon kijkt naar haar kaarten. Ze legt al drie jaar dagelijks tarot. “Ook tijdens mijn ontbijt, of als ik aan de telefoon ben of zo.” Op haar arm prijkt een tatoeage van een afbeelding van een van de kaarten, staven vier. “Die staat voor samen dingen vieren, en harmonie met elkaar en jezelf.” Ze volgt de cursus, omdat ze beter wil worden de kaarten in combinatie met elkaar te interpreteren.

Je verre verleden

Met haar groepje begint Kroon de kaarten te interpreteren. “Kaart drie staat voor je verre verleden”, zegt Zimmerman, terwijl ze naar de kopie met uitleg kijkt. “Je hebt daar koningin van bekers. Was je een gevoelig typje?” Kroon: “Ja, dat klopt wel.”

Van de Raapkamp loopt langs om te helpen. “Je hebt veel kaarten met zwaarden en water”, zegt ze, “Heb je last van gevoel versus verstand?” Kroon knikt. Van de Raapkamp: “En ik zie meerdere azen en schildknapen, dat staat voor nieuwe dingen beginnen.” Kroon moet van haar hoofd naar haar hart, luidt uiteindelijk de conclusie, haar passie volgen en minder in gevecht zijn met zichzelf.

Waar tarot precies vandaan komt, is onduidelijk. De boeken zijn het er wel over eens dat het huidige tarotspel voortkomt uit een kaartspel dat in Italië in de vijftiende eeuw gebruikt werd, en dat zigeuners een belangrijke rol hebben gespeeld bij de verspreiding van tarot.

Salvador Dalí

Er bestaan honderden tarotspellen, ofwel tarotdecks. Zo heeft Salvador Dalí ook een deck gemaakt, en is er een gothic- en een Alice in Wonderland-deck. Sommige kaarten kosten tweehonderd euro. In cursussen wordt meestal gewerkt met het bekendste deck, de Rider-Waite, dat zo’n 15 euro kost.

Van de Raapkamp legt een aantal verschillende decks neer op tafel, verpakt in gekleurde stoffen zakjes. De cursisten vergelijken ze, zodat ze leren om verschillende soorten kaarten te lezen. “Wauw, de duivel heeft hier wel een heel goed lichaam”, lacht iemand. Een ander verzucht: “O, hier word ik zo hebberig van, ik wil meer decks!”

Na twee uur is de cursus voorbij. Met telefoons worden nog snel wat foto’s van leggingen gemaakt. Zimmerman is blij met haar kaarten van vandaag. Wat haalde ze daaruit? “Dat ik mijn intuïtie mag blijven volgen en dat ik op het goede pad ben.” Ze heeft net haar baan opgezegd. “Dat vond ik spannend. Maar het was dus inderdaad een goed besluit.”